Bijlage: Architectuur
Onderstaande beschrijving is een samenvatting van de referentiearchitectuur.
De architectuur voor interoperabiliteit Geboortezorg is gericht op het zorgproces rondom een contactmoment.
Een contactmoment kan elke vorm van contact tussen een zorggebruiker en een zorgverlener zijn, waarbij de zorgverlener gebruik maakt van gegevens van de zorggebruiker. (bijvoorbeeld: telefoon, chat, e-mail, bezoek van de zorggebruiker aan de zorgverlener, bezoek van de zorgverlener aan de zorggebruiker, etc)
Het proces “boven de motorkap” bestaat uit drie delen: Raadplegen, contactmoment, Vastleggen.
Raadplegen van relevante gegevens van de zorggebruiker (door de zorgverlener), ook als die door andere zorgverleners zijn vastgelegd, ongeacht in welk zorgverlener systeem die zijn vastgelegd. Kortgezegd is dit: “Raadplegen bij de bron”.
Essentieel is hier dat de zorgverlener in het eigen zorgverlener systeem (XIS) naar het scherm van de cliënt/patiënt gaat.
Dit is onderdeel van de bescherming van gegevens. Een cliënt/patiënt moet geregistreerd zijn in het eigen systeem, en vanuit het scherm met de cliënt/patiënt kunnen relevante gegevens meegestuurd worden bij het starten van de viewer. In het eigen systeem wordt geregistreerd dat een zorgverlener een scherm opent en wordt al beoordeeld of die zorgverlener geautoriseerd is voor het raadplegen van gegevens. Daarnaast is dit ook onderdeel van mogelijke veronderstelde toestemming voor raadplegen, er kan namelijk sprake zijn van een behandelrelatie. Als er geen sprake is van een behandelrelatie, moet er expliciete toestemming van de cliënt/patiënt zijn.
Vervolgens moet de zorgverlener vaststellen dat het om de juiste persoon gaat (wettelijke plicht).
Vanuit het eigen XIS wordt dan de viewer gestart via een Single Sign On (SSO) routine. De zorgverlener hoeft niet opnieuw in te loggen, en de zorgverlener hoeft de cliënt/patiënt niet te zoeken.
“onder de motorkap” worden gegevens gezocht, gevonden, opgehaald, verzameld, vertaald en uiteindelijk gepresenteerd in de viewer.
De zorgverlener kan dan de relevante gegevens van de cliënt/patiënt raadplegen
Het contactmoment tussen zorgverlener en zorggebruiker
Hierin wordt door de zorgverlener nieuwe informatie uitgevraagd en, wanneer nodig, worden metingen gedaan.
Vastleggen van nieuwe gegevens, en die beschikbaar stellen voor hergebruik
Nieuwe informatie wordt door de zorgverlener vastgelegd in het eigen zorgverlener systeem.
De nieuwe informatie wordt beschikbaar gesteld in de “eenheid van taal” zodat die door andere eindgebruikers geraadpleegd kan worden.
Wat is een XIS?
XIS staat voor alle verschillende zorgverlener Informatie systemen. Voor elke groep wordt een eigen afkorting gebruikt, zoals HIS = Huisarts Informatie Systeem, VIS = Verloskunde Informatie Systeem, ZIS = Ziekenhuis Informatie systeem, etc.
Om dit allemaal te vangen in één afkorting wordt XIS gebruikt.
Wat is beschikbaar stellen?
Een zorgverlener legt nieuwe gegevens vast in het eigen systeem. Dat systeem heeft een eigen manier van vastleggen.
De gegevens moeten door andere zorgverleners geraadpleegd kunnen worden. Daarom moeten ze beschikbaar zijn voor raadplegen. Dat kan alleen als ze beschikbaar zijn volgens de “eenheid van taal“
Het kan zijn dat die gegevens direct volgens de eenheid van taal zijn vastgelegd.
Het kan zijn dat die gegevens eerst nog via een convertor omgebouwd moeten worden.
Het kan zijn dat de gegevens opgevraagd worden via extractie en dan geconverteerd moeten worden
etc
De gegevens blijven bij de zorgaanbieder (de bron) en zijn alleen beschikbaar voor zorgverleners die voldoen aan de generieke voorwaarden (identificatie, authenticatie, autorisatie, toestemming) en waarbij de zorgaanbieder voldoet aan het vertrouwensmodel (nodes).
Om dit proces “onder de motorkap” te kunnen realiseren is de volgende architectuur ontwikkeld. (voor meer informatie: zie de referentiearchitectuur)
Binnen de architectuur wordt gebruik gemaakt van verschillende modules. Voordeel van het werken met verschillende modules is dat er gebruik gemaakt kan worden van verschillende leveranciers, en dat modules ook uitgewisseld kunnen worden. Daardoor wordt voorkomen dat een zorgaanbieder vast zit aan een leverancier (geen vendor lock-in)
Sommige modules worden niet alleen in interoperabiliteit geboortezorg toegepast, maar worden ook ingezet voor andere vormen van interoperabiliteit in de zorg. Deze modules hebben de naam “Generieke functies” gekregen.
De belangrijkste generieke functies zijn
Identificatie
Authenticatie
Autorisatie
Lokalisatie
Toestemming
Adressering
De functies worden landelijk beschreven in normen, en die normen zijn onderdeel van de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz).
Deze functies zijn geen onderdeel van dit testplan (technisch buiten scope), dit is mede omdat de normen voor de Wegiz nog niet gereed zijn. Status (feb 2024) is dat alle regio’s gekozen hebben voor HINQ, en HINQ de generieke functies op eigen wijze faciliteert. HINQ heeft daarbij aangegeven dat haar generieke functies de stand van de afspraken volgt, en dat de HINQ functies direct vervangen kunnen worden als het door anderen gefaciliteerd wordt. Wel is het noodzakelijk dat de functies “boven de motorkap” getest worden.
Kan ik als raadplegende zorgverlener erop vertrouwen dat gegevens aangemaakt zijn door de juiste zorgverlener? (identificatie / authenticatie)
Kan ik als schrijvende zorgverlener erop vertrouwen dat alleen de juiste zorgverlener de gegevens kan raaplegen? (identificatie / authenticatie / autorisatie / toestemming)
Kan ik de relevante gegevens vinden en raadplegen? (lokalisatie / adressering)
Zijn de gegevens goed beschermd? (nodes)
Kijk ik alleen naar gegevens die ik mag zien? (autorisatie / toestemming)
Wie of wat is HINQ?
HINQ is een coöperatieve zorginstelling die passende en hybride netwerkzorg faciliteert voor haar leden en afnemers (niet leden). Hiervoor heeft HINQ in cocreatie met haar partners innovatieve oplossingen ontwikkeld voor samenwerking en interoperabele gegevensuitwisseling met patienten en tussen zorgprofessionals in zorgnetwerken. HINQ heeft als coöperatieve zorginstelling geen winstoogmerk.