Informatie
- VIPP Babyconnect (Unlicensed)
- Thomas Nap
- Jasper Prinsen
VERSIE: 17-05-2024 STATUS: CONSULTATIE
Toelichting
In dit artikel wordt de architectuurlaag Informatie beschreven. Allereerst worden de verschillende rollen beschreven. Daarna worden de processen die van toepassing zijn op de architectuurlaag Informatie geïntroduceerd.
1. Informatiestandaarden
Toelichting
Informatiestandaarden zijn essentieel in het bereiken van interoperabiliteit van geboortezorg. Een informatiestandaard is een verzameling afspraken die er voor moeten zorgen dat de zorginformatie met de juiste kwaliteit kan worden vastgelegd, opgevraagd, gedeeld, uitgewisseld en overgedragen (bron: Nictiz). Binnen de Referentiearchitectuur zijn de informatiestandaarden voornamelijk gepositioneerd op de architectuurlagen Informatie en Applicatie. Op de architectuurlaag Informatie hebben informatiestandaarden betrekking op de structuur en inhoud van informatie.
De belangrijkste informatiestandaarden op de architectuurlaag Informatie:
Zorginformatiebouwstenen
PWD: Informatiestandaard Geboortezorg
Snomed-CT
LOINC
MedMij-Gegevensdienst Verzamelen Integrale Zwangerschapskaart
Dossieroverdracht (onderdeel van de informatiestandaard JGZ)
Hieronder wordt per standaard een toelichting gegeven.
Zorginformatiebouwstenen (zibs)
Omschrijving: Zorginformatiebouwstenen worden gebruikt om inhoudelijke (niet technische) afspraken vast te leggen ten behoeve van het standaardiseren van informatie, die gebruikt wordt in het zorgproces.
Relatie met architectuurlaag Applicatie: De technische specificaties van de zorginformatiebouwstenen zijn opgenomen in FHIR-profielen die onderdeel zijn van de architectuurlaag Applicatie.
Status en planning:
Huidige publicatie: Zorginformatiebouwstenen pre-publicatie 2022-1(NL)
Voor een lijst van alle publicaties zie Zorginformatiebouwstenen publicaties
Beheer: Het beheer van zibs wordt uitgevoerd door Nictiz. De basis voor het proces van beheer is de Nederlandse Norm (NEN) 7522. Voor informatie over het beheerproces van de zibs zie Beheerafspraken zorginformatiebouwstenen. Het hier omschreven beheerproces geldt voor wijzigingsverzoeken voor de bestaande landelijke set zibs, niet voor nieuwe zibs. Voor de ontwikkeling en becommentariëring van de zibs voor de geboorte is de werkgroep Eenheid van Taal betrokken
Afspraken: In de referentiearchitectuur, zoals omschreven in het Afsprakenstelsel Interoperabiliteit Geboortezorg, moet elke rol op de architectuurlaag Informatie voldoen aan de informatiestandaard Zorginformatiebouwstenen. Dit maakt het mogelijk om op de architectuurlaag Applicatie eenduidig gegevens uit te wisselen.
Bron afbeelding: Nictiz
Perinataal Woordenboek & Dataset (PWD)
Omschrijving: Het Perinataal Woordenboek & Dataset (PWD) is een Nederlandse informatiestandaard voor de gezondheidszorg en is opgenomen in het kwaliteitsregister van Zorginstituut Nederland (ZiN). De standaard zorgt ervoor dat belangrijke informatie over een zwangerschap gedeeld kan worden tussen verloskundigen, gynaecologen, kinderartsen, kraamzorg, echoscopisten, verpleegkundigen en onderzoekers die direct betrokken zijn bij de zorg voor de zwangere en haar kind, en die betrokken zijn bij de kwaliteitsverbetering van verloskundige zorg.
Relatie met architectuurlaag Applicatie: Op de architectuurlaag Applicatie worden gegevens uitgewisseld op basis van FHIR-profielen. Deze FHIR-profielen zijn gebaseerd op zorginformatiebouwstenen (zibs). De zibs dienen als “bouwtekening“ voor de FHIR-profielen en zijn opgebouwd op basis van de PWD standaard.
Status en planning:
PWD 2.3: Bevat o.a. transacties voor de kernset voor Perined en Peridos, acute overdracht en counseling.
10-12-2020 officiële release Kernset Geboortezorg 2.3.5.
Voor meer informatie over PWD 2.3 zie Geboortezorg 2.3.5.
PWD 3.0: Bevat de dataset en kernset van de neonatologie voor Perined. Deze set is deels verzibt.
29-04-2020 officiële release kernset Neonatologie 3.0.
Voor meer informatie over PWD 3.0 zie PWD versie 3.0.1. Neonatologie
PWD 3.1: Bevat de dataset voor de kraamzorg. Deze set is deels verzibt.
20-10-2020 officiële release kraamzorg 3.1.1. en RIVM screening 2.3.5.
Voor meer informatie over PWD 3.1 versie zie PWD versie 3.1.1 Kraamzorg.
PWD 3.2: Bevat de nieuwe verzibte dataset. De bijbehorende transacties zijn in ontwikkeling.
Voor meer informatie over PWD 3.2.3 versie zie PWD versie 3.2.3. Geboortezorg (Perinatalogie).
Beheer: De PWD informatiestandaard wordt beheerd door Nictiz.
Afspraken: In de referentiearchitectuur, zoals omschreven in het Afsprakenstelsel Interoperabiliteit Geboortezorg, moet elke rol op de architectuurlaag Informatie voldoen aan de PWD standaard en de zibs die hierop zijn gebaseerd. Dit maakt het mogelijk om op de architectuurlaag Applicatie eenduidig gegevens uit te wisselen.
Bron afbeelding: Nictiz
Vergelijkend overzicht diverse datasets
Vanuit verschillende partnerschappen is er vraag naar een overzicht van verschillende datasets. Deze zijn voor een groot deel gebaseerd op het PWD. Het bestand hiernaast betreft een vergelijking van o.a.
Prio 1
Prio 3
De verschillende scenario’s binnen het PWD 3.2
Gegevensdienst “Verzamelen Integrale zwangerschapskaart”
Basis Gegevensset Zorg
Note
De weergave in preview modus van dit bestand is onbruikbaar doordat het een groot Excel bestand betreft. Voor de juiste weergave download het bestand door op het bestand te klikken. Vervolgens is er rechtsboven in het scherm de mogelijkheid tot downloaden.
Snomed CT
Omschrijving: SNOMED CT is een internationaal, medisch terminologiestelsel en bevat een grote verzameling medische termen met hun synoniemen en hun codes. De termen worden in de directe patiëntenzorg gebruikt. De termen in SNOMED CT zijn Engelstalig. Het voor Nederland relevante deel is vertaald naar het Nederlands. Delen ervan zijn ook vertaald in het Deens, Duits, Frans, Spaans en Zweeds.
Relatie met architectuurlaag Applicatie: Op de architectuurlaag Applicatie wordt voor de uitwisseling van gegevens gebruik gemaakt van FHIR. Medische gegevens worden op basis van SNOMED CT codes d.m.v. FHIR profielen gepubliceerd, geraadpleegd en verzameld.
Beheer: SNOMED CT wordt beheerd door SNOMED International. Het terminologiecentrum van Nictiz is verantwoordelijk voor het beheer van SNOMED in Nederland en heeft daartoe het SNOMED National Release Center (NRC) opgericht.
Afspraken: Met SNOMED CT kunnen zorgverleners medische gegevens zodanig vastleggen, dat er geen verwarring kan ontstaan over bijvoorbeeld een ziektebeeld. Voor een eenduidige uitwisseling van gegevens moet elke rol op de architectuurlaag Informatie aan SNOMED CT voldoen.
LOINC
Omschrijving: LOINC is een codestelsel en heeft als doel om concepten van laboratorium-aanvragen, laboratoriumuitslagen en klinische begrippen te standaardiseren.
Relatie met architectuurlaag Applicatie: Op de architectuurlaag Applicatie wordt voor de uitwisseling van gegevens gebruik gemaakt van FHIR. Medische gegevens worden op basis van LOINC codes d.m.v. FHIR profielen gepubliceerd, geraadpleegd en verzameld.
Beheer: LOINC wordt beheerd door het Regenstrief Instituut.
Afspraken: Met LOINC kunnen zorgverleners gestandaardiseerd laboratorium-aanvragen, laboratoriumuitslagen en klinische begrippen vastleggen. Voor een eenduidige uitwisseling van gegevens moet elke rol op de architectuurlaag Informatie aan LOINC voldoen.
MedMij-Gegevensdienst Verzamelen Integrale Zwangerschapskaart
Omschrijving: De MedMij gegevensdienst Verzamelen Integrale Zwangerschapskaart is een vastgestelde set aan gegevens die een cliënt kan Verzamelen in haar PGO. Deze vastgestelde set aan gegevens wordt alleen uitgewisseld tussen de Informatie-rollen Zorgverlener en Cliënt.
Relatie met architectuurlaag Applicatie: Op de architectuurlaag Applicatie wordt de MedMij gegevensdienst Verzamelen Integrale Zwangerschaps-kaart gebruikt om gezondheidsgegevens via een DVZA in een PGO op te vragen.
Status en planning: De MedMij-Gegevensdienst Verzamelen Integrale Zwangerschapkaart is op dit moment in ontwikkeling. Wanneer hier meer informatie over bekend is zal dit hier geüpdatet worden.
Beheer: Het beheer van de MedMij-gegevensdienst Verzamelen Integrale Zwangerschapskaart wordt uitgevoerd door Nictiz. Nictiz beheert voor MedMij de informatiestandaarden die binnen MedMij worden gebruikt.
Afspraken: Om de MedMij-gegevensdienst Verzamelen integrale zwangerschapskaart in gebruik te nemen dienen leveranciers (van DVZA- en PGO-oplossingen) hierop gekwalificeerd te worden.
Bron: MedMij
Dossieroverdracht (onderdeel informatiestandaard JGZ)
Omschrijving: De informatiestandaard Dossieroverdracht beschrijft de structuur en inhoud van de informatie die is gerelateerd aan de overdracht van geboortezorg naar jeugdgezondheidszorg.
Relatie met architectuurlaag Applicatie: Op de architectuurlaag Applicatie bevat informatiestandaard Dossieroverdrachteen XML-formaat voor de import van gegevens.
Status en planning:
De actuele versie van de informatiestandaard voor Jeugdgezondheidszorg is versie 6.12.9.5. Deze publicatie is gebaseerd op de Basis Data Set (BDS) 3.2.6.
Basis Data Set (BDS) versie 4 is in ontwikkeling
Beheer: De informatiestandaard Dossieroverdracht wordt beheerd door Nictiz.
Afspraken: JGZ-organisaties die de Informatie-rol Gegevensafnemer uitvoeren, voldoen aan de informatiestandaard Dossieroverdracht. Op deze manier zijn de op de architectuurlaag Applicatie overgedragen gegevens eenduidig.
2. Rollen
Toelichting
Hieronder wordt per rol de rolbinding met rollen op andere architectuurlagen beschreven, en wordt beschreven welke afspraken over de uit te wisselen informatie dienen te worden gemaakt. De rollen wordt besproken in de volgorde waarin ze van links naar rechts zijn weergegeven in het schema bovenaan dit artikel.
Gegevensregisseur (Delen en Verzamelen - MedMij)
Omschrijving: De rol Gegevensregisseur deelt eigen gezondheidsinformatie met een Zorgaanbieder.
Verantwoordelijkheid: De rol Gegevensregisseur is een verantwoordelijkheid van de juridische rol Persoon.
Zorgproces: De rol Gegevensregisseur wordt uitgevoerd door de Zorgproces-rol Cliënt.
Applicatie: Voor het uitvoeren van de rol Gegevensregisseur wordt gebruik gemaakt van de applicatie PGO.
Afspraken: De rol Gegevensregisseur wordt ingevuld conform het MedMij-afsprakenstelsel. De uitwisseling van geboortezorggegevens tussen Gegevensregisseur en Zorgaanbieder vindt plaats op basis van een MedMij-Gegevensdienst voor de geboortezorg (in ontwikkeling).
Gegevensregisseur (Regie voeren)
Omschrijving: De rol Gegevensregisseur beheert de toestemmingen over welke Zorgverlener welke gegevens mag inzien.
Verantwoordelijkheid: De rol Gegevensregisseur is een verantwoordelijkheid van de juridische rol Persoon.
Zorgproces: De rol Gegevensregisseur wordt uitgevoerd door de Zorgproces-rol Cliënt.
Applicatie: Voor het uitvoeren van de rol Gegevensregisseur wordt gebruik gemaakt van de applicatie Regie applicatie.
Afspraken: Hoe de rol wordt ingevuld en op basis van welke standaarden dient nog te worden bepaald.
Gegevensproducent
Omschrijving: de rol Gegevensproducent is de producent van data.
Verantwoordelijkheid: De rol Gegevensproducent is een verantwoordelijkheid van de juridische rol Zorgaanbieder Publicerend.
Zorgproces: De rol Gegevensproducent wordt uitgevoerd door de Zorgproces-rol Zorgverlener.
Applicatie: Voor het uitvoeren van de rol Gegevensproducent wordt gebruik gemaakt van de applicatie Registrator.
Afspraken: De door Gegevensproducent geproduceerde data worden gestructureerd op basis van het Afsprakenstelsel Interoperabiliteit Geboortezorg.
Bronhouder
Omschrijving: De Bronhouder maakt geboortezorggegevens toegankelijk en vindbaar.
Verantwoordelijkheid: De rol Bronhouder is een verantwoordelijkheid van de juridische rol Zorgaanbieder Publicerend.
Applicatie: Voor het uitvoeren van de rol Bronhouder wordt gebruik gemaakt van de applicaties Extractor, Convertor en Resource Server.
Afspraken: De Bronhouder maakt data toegankelijk conform de Informatiestandaard Geboortezorg. De Bronhouder maakt data vindbaar door middel van (inter)nationale standaarden.
Bevoegde uitgever van verklaringen
Omschrijving: De Bevoegde uitgever van verklaringen authentiseert eindgebruikers tijdens het proces Raadplegen voordat er gegevens opgevraagd mogen worden.
Verantwoordelijkheid: De rol Bevoegde uitgever van verklaringen is een verantwoordelijkheid van de juridische rol Samenwerkingsverband/ CIBG.
Applicatie: Voor het uitvoeren van de rol Bevoegde uitgever van verklaringen wordt gebruik gemaakt van de applicatie Authenticatievoorziening
Gegevensgids
Omschrijving: De Gegevensgids bevat gezondheidsgegevens over een Cliënt in de vorm van verwijzingen naar Bronhouders die gegevens over die Cliënt toegankelijk hebben gemaakt.
Verantwoordelijkheid: De rol Gegevensgids is een verantwoordelijkheid van de juridische rol Samenwerkingsverband/ CIBG.
Applicatie: Voor het uitvoeren van de rol Gegevensgids wordt gebruik gemaakt van de applicaties adresseringsvoorziening, Lokalisatievoorziening en Grondslagvoorziening.
Afspraken: De Gegevensgids kan na toestemming op basis van (inter)nationale standaarden worden bevraagd en moet op basis van (inter)nationale standaarden worden gevuld.
Afnemer
Omschrijving: De afnemer zorgt ervoor dat gegevens door een zorgverlener opgevraagd kunnen worden.
Verantwoordelijkheid: de rol Afnemer is een verantwoordelijkheid van de juridische rol Zorgaanbieder raadplegend.
Applicatie: Voor het uitvoeren van de rol Afnemer wordt gebruik gemaakt van de applicaties Viewer, Query Builder, Translator en Knooppunt.
Afspraken: De Afnemer wordt uitgevoerd op basis van (inter)nationale standaarden en conform de informatiestandaard Geboortezorg.
Gegevensconsument
Omschrijving: De rol Gegevensconsument raadpleegt data afkomstig van Gegevensproducenten die toegankelijk en vindbaar zijn gemaakt door Bronhouders.
Verantwoordelijkheid: De rol Gegevensconsument is een verantwoordelijkheid van de juridische rol Zorgaanbieder Raadplegend.
Zorgproces: De rol Gegevensconsument wordt uitgevoerd door de Zorgproces-rol Zorgverlener Raadplegend.
Applicatie: Voor het uitvoeren van de rol Gegevensconsument wordt gebruik gemaakt van de applicatie Requestor
Afspraken: Gegevensconsument maakt voor het raadplegen van data gebruik van (inter)nationale standaarden.
3. Processen
Toelichting
Op de architectuurlaag Informatie worden in het Afsprakenstelsel Interoperabiliteit Geboortezorg 5 processen onderscheiden die nodig zijn voor het bereiken van interoperabiliteit van geboortezorg. Deze processen worden toegelicht in de volgende artikelen:
Proces Publiceren: Een zorgverlener maakt geboortezorggegevens toegankelijk en vindbaar.
Proces Raadplegen: Een zorgverlener raadpleegt geboortezorggegevens.
Proces Regie Voeren: Een cliënt legt toestemmingen voor het delen van haar geboortezorggegevens vast.
Proces Delen: Een cliënt deelt geboortezorggegevens via haar PGO met haar zorgverlener.
Proces Verzamelen: Een cliënt verzamelt in haar PGO geboortezorggegevens die door zorgverleners zijn geregistreerd.
Samen komen we verder
Dit artikel is tot stand gekomen met de kennis en inzichten van professionals, experts, beleidsmakers en bestuurders. Bij VIPP Babyconnect geloven we dat er vele perspectieven nodig zijn om te gaan zien wat voor iedereen werkt. En die afweging kan altijd beter. Zie jij mogelijkheden voor verbetering in dit artikel? Vraag via info@carecodex.org een review-account aan en laat een reactie achter.
Samen weten we meer. Samen komen we verder.